فايل صوتي ايستايي يا تمرکز ذهن!
گاهي فکر مي کنم ،آيا ذهن را مي توان متوقف کرد به گونه اي که هرچند براي لحظاتي کوتاه از بيرون چيزي نگيرد و بده بستان خود را کلا تعطيل کند!وهيج فعاليتي نداشته نداشته باشد؟!
نکته مهم در اينجا اين است که ايستايي و تعطيلي ذهن تمرين بردار نيست.
پاسخ بر مبناي تجربه هاي مکرر و مداوم منفي است.توقف و ايستايي و تعطيلي ذهن انسان (سالم ) صفر يا نزديک به صفر است.آنچه اتفاق مي افتد انتقال است . انتقال از پديده و رويدادي به رويداد و اتفاقي ديگر.!سخن در اين مقوله نيست.زيرا از بحث آن سودي نمي بريم.
از متمرکز شدن ذهن روي چيزي موضوعي زياد شنيده ايم فارغ از اين که علم کلاسيک و مدرسه اي چه مي گويد، تجربه عملي مي گويد چنين چيزي امکان دارد.يعني تمرکز ذهن بر يک يا چند رويداد و مطلب محدود ممکن است و عملا براي ما اتفاق افتاده است. بارها اتفاق افتاده است که به ميزان ارزش و اهميتي که يک چيز براي ما دارد ساعت ها بر روي آن متمرکز شده ايم!
و گاهي وقت ها اين تمرکز ذهني آن قدر طولاني مي شود که اگر کسي بيرون از حيطه علائق و انگيزه هاي شخصي ما باشد نيز اين تمرکز را مي فهمد.
نکته مهم اين که:متمرکز کردن ذهن بر موضوع و مساله و رويدادي با تمرين و ورزش هاي ويژه ذهن ممکن است.
وبرخي نيز آن چنان دچار پرش ذهني هستند که از تمرکز هاي کوتاه مدت نيز ناتوانند که البته قابل درمان است.
البته بر اساس اصلي که معتقد است، پيشگيري آسان تر و کم هزينه تر از درمان است ؛تا مي توانيم با تمرين و کنترل از ورود عوامل مزاحم به ذهن جلوگيري کنيم!
خانه ذهن وقتي بي درو پيکر باشد و از آن به خوبي مراقبت نشود؛ هر کس و ناکسي بدون اجازه وارد مي شود! گرد و غبار و دود وآلاينده هاي جوي ؛سرما و گرما به راحتي در آن جا خوش کرده و هر کدام به کنش هاي مربوط به خود خواهند پرداخت.!
تعجب نکنيم،حواس بيروني ما از قبيل چشم و گوش و زبان و. پنجره هايي هستند که اگر هرگونه دلشان بخواهد ببينند و بشنوند و بگويند و هر چيزي را وارد ذهن کنند عملا خانه ذهن ديگر محل امني نخواهد بود؛و هيچ چيزي سرجاي خود قرار نخواهد داشت.مانند مغازه هاي سمساري که همه چيز دارند و به وقت نياز جز سرگرداني و گيجي و اتلاف وقت و انرژي نتيجه اي عايد ما نمي شود!
خب! يکي از کم هزينه ترين راهها و صد البته سخت و نيازمند تمرين و عزم و اراده جدي براي جلوگيري از پرش هاي ذهني و عدم تمرکز ذهن؛ کنترل اين ورودي ها و باز و بست حساب شده درو پيکر و دريچه ها و و پنجره هاي خانه ي ذهن است.
گفتيم هرچقدر موضوع براي ما از ارزش و اهميت بيشتري برخوردار باشد و کاري که به انجام آن انگيزه و علاقه بيشتري داشته باشيم تمرکز ما بر روي آن موضوع و کار نيز بيشتر خواهد شد.
****
مثلا وقتي مي خواهيم نماز بخوانيم ذهن و فکر مان خاطرات روزانه را لحظه به لحظه مرور مي کند و پس از نماز متوجه مي شويم که همه جا بوده ايم جز در پيشگاه خداوند!!! اين خاطرات و دل مشغولي هاي ما مانند ويروسي است که فايل اصلي و مورد نياز ما را دچار اختلال کرده است.!
به راستي چرا به هنگام انجام دادن که يکي از بهترين کارها ي روزانه ماست اينقدر دچار پرش ذهني مي شويم؟!
شما اگر به هنگام خواندن نماز دچار پرش و عدم تمرکز ذهن نيستيد! جدا خدا رو شکر رو شکر کنيد و پس از اين که نمازتان پايان يافت براي برخورداري از اين مهم به درگاه خداوند سجده شکر بجاي آوريد.
اما بسياري از مراجعه کنندگان به نويسنده و البته شخص پاسخگو! دچارعدم حضور ذهني در نماز است.
به نظر شما چه کار کنيم ؟!آيا مي توانيم به ذهن مان بگوييم حواست راجمع کن ! يا بيا روي نقطه اي که هستم توقف کن! مي خواهم کار مهمي انجام دهم! کاش به همين سادگي بود و جناب ذهن هميشه غوغايي گوشش بدهکار اين حرف ها بود.
همانطور که گفتم راهکار دادن براي حل چنين مساله اي در مرحله گفتار درماني بسيار آسان اما در مرحله اجرا و عمل خيلي سخت است،اما باور کنيد شدني است.
امتحان کنيم! تلاش کنيم قبل از اقامه نماز حد اقل براي 40 روز اين چند تمرين را انجام دهيم.
- موقع وضو گرفتن از صحبت کردن با ديگران بپرهيزيم و حد المقدور دعاي وضو را که امام اميرالمومنين عليه السلام به فرزندشان محمد حنفيه آموختند را زمزمه کنيم.
- از گفتن اقامه قبل از شروع به نماز غافل نشويم.
- در طول روز مراقب گفتار و رفتار خود با ديگران باشيم. و همانطور که گفتيم راههاي نفوذ گرد و غبار و آلودگي هاي بيروني به درون ذهن را عايق گذاري کنيم.
- حل مشکلاتي که از عهده ما خارج است را به خدا توکل کنيم چرا که با انبار کردن در ذهن و درگير کردن آن مشکلي خود ساخته را نيز بر مشکلات خواهيم افزود.
- هميشه بدانيم انجام کارهاي مهم دشمنان قدرتمندي دارند که دوست ندارند ما آن را درست و به موقع و بي دغدغه انجام دهيم . و دشمن هميشه حاضر و قدرتمند نماز ابليس است. پس دشمن خود را بشناسيم و ذهن و فکر خود را با بازيگاه شيطان آسيب پذير نکنيم.
و حسن ختام
ازعلّامه طباطبايي (ره) :
سئوال کردند چه کار کنيم، که در نماز «حواسمان جمع باشد.!؟ فرمود؛ قبل از نماز، «مراقب زبان» خودتان باشيد. نماز با «حضور قلب» مزد است، و آنرا به هر کسي نمي دهند اين هديه را، به کسي ميدهند که قبلاً زحمتي کشيده باشد.!
تا نوشتاري ديگر در پناه خدا باشيد
سيد 6-9-98
درباره این سایت